Khoa học công nghệ là một bộ phận nguồn lực không thể thiếu trong quá trình phát triển KT-XH. Có thể khái quát vai trò của khoa học và công nghệ như sau:
- Mở rộng khả năng sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế
- Thúc đẩy quá trình hình thành và chuyển dịch cơ cấu kinh tế
- Tăng sức cạnh tranh của hàng hóa, thúc đẩy phát triển kinh tế thị trường
TIẾN BỘ CÔNG NGHỆ VÀ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ
Nhân tố công nghệ trong hàm sản xuất Cobb-Douglas
Mô hình Cobb-Doughlas hai nhân tố
Tổng sản lượng (Y) được biểu diễn như là một hàm của các yếu tố đầu vào sản xuất và công nghệ tức là:
Y = f(T,L,K,R)
Trong đó:
- T là công nghệ hiện hành,
- L là lao động,
- K là vốn sản xuất,
- R là tài nguyên
Hàm sản xuất được dùng phổ biến nhất để phân biệt giữa nguồn gốc của tăng trưởng
Y=T.Lα.Kβ.Rγ
Với α, β, γ – lần lượt là hệ số co dãn của sản lượng theo L, K, R
Trong đó: α + β + γ = 1 (lợi tức không đổi theo quy mô-tức là khi tăng đầu vào nào đó một cách tỷ lệ, thì sản lượng cũng sẽ tăng theo tỷ lệ)
Lấy logarit tự nhiên (ln) hai vế của phương trình, ta có:
Ln Y = Ln(T) + α.Ln(L) + β.Ln(K) + γ.Ln(R)
Vi phân theo thời gian cho ta:
(dY/Y) = (dT/T) + α.(dL/L) + β.(dK/K) + γ.(dR/R)
Tỷ lệ thay đổi hàng năm của các biến số: g = t + α.l + β.k + γ.r
Kinh tế học hiện đại, khi phân tích sự đóng góp của các yếu tố nguồn lực vào tăng trưởng kinh tế, đã xác nhận rằng khoa học và công nghệ là biến số quan trọng nhất, Hiện nay, phần đóng góp của khoa học và công nghệ vào tăng trưởng kinh tế ở các nước phát triển đã đạt tới 2/3, còn ở các nước đang phát triển cũng trên 1/3. Ngoài ra khoa học và công nghệ còn là công cụ làm biến đổi các bộ mặt văn hóa, giáo dục, y tế và bảo vệ môi trường sinh thái.
Mô hình Solow
Solow phê phán quan điểm của Harrod - Domar về vai trò của vốn đối với tăng trưởng kinh tế, khi tỷ lệ tiết kiệm cao chỉ giúp cho các quốc gia đang phát triển thực hiện mục tiêu tăng trưởng trong ngắn hạn khi nền kinh tế chưa đạt được đến điểm ổn định. Phân tích điều kiện tăng trưởng kinh tế trong dài hạn, mô hình Solow đã khẳng định vai trò của nhân tố công nghệ. Xuất phát từ hàm Cobb-Doughlas gồm 2 nhân tố K và L
Y=T.Lα.K1-α
Để đưa tiến bộ công nghệ vào mô hình, ta sửa hàm sản xuất thành
Y = Kα(LxE)1-α
trong đó,
- E - hiệu quả lao động: phản ánh trình độ công nghệ của xã hội, và khi công nghệ tiến bộ thì hiệu quả của lao động cũng tăng lên.
- LE - đo số công nhân hiệu quả
Tiền bộ kỹ thuật trong mô hình của Solow
Tiến bộ kỹ thuật được phản ánh thông qua tăng hiệu quả lao động. Trong dài hạn, vẫn xác định được mức k* mà tại đó thỏa mãn ∆k=0, nghĩa là mức đầu tư và khấu hao bằng nhau. Do vậy, đảm bảo trạng thái tăng trưởng ổn định của nền kinh tế
Tiến bộ công nghệ giải thích cho sự tăng trưởng của nền kinh tế dài hạn, cả trên phương diện tổng thu nhập lẫn GDP bình quân đầu người. Nếu tốc độ tiến bộ công nghệ tăng lên (g tăng lên), thì cả GDP lần GDP/người đều tăng lên tương ứng.
Xem thêm
Thể loại: Cần bổ sung